روزگار غمبار دموکراسی آمریکایی!

به تازگی موسسه معتبر "گالوپ" در یک نظرسنجی که پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا و پیروزی دونالد ترامپ برگزار شده، به این مساله اشاره کرده که تنها 28 درصد از آمریکایی ها از دموکراسی در کشورشان راضی هستند و فکر می کنند که این ایده به خوبی در آمریکا کار می کند.

ماجرا وقتی جالب می شود که بدانیم این سطح رضایت از دموکراسی در آمریکا توسط شهروندان آمریکایی، پایین ترین میزانی است که تاکنون در قالب نظرسنجی های موسسه گالوپ به ثبت رسیده است.

باید بدانیم وضعیت دموکراسی در آمریکا هر چقدر که بد باشد، قرار است با حضور ترامپ در کاخ سفید و آغاز به کار دولت او از تاریخِ یکم بهمن ماه سال جاری(20ژانویه)، وضعیت به مراتب بدتری را نیز به خود بگیرد. تقریبا اغلب صاحب نظران علوم سیاسی در آمریکا بر این باورند که ترامپ در چهار سال آتی حضورش در قدرت، نهادهای حکمرانی آمریکایی که ایده دموکراسی در این کشور برپایه آن ها استوار است را تضعیف خواهد کرد و دستورکارهای منفعت محورانه و شخصی خود را در پیش خواهد گرفت. موضوعی که کلیت سازوکارهای حکمرانی در آمریکا را به قربانی ایده های شخصیِ فردی نظیر ترامپ تبدیل می کند. طرح این چشم انداز با توجه به حضور چهار ساله پیشین ترامپ در قدرت و در عین حال، تیم تندرویی که او برای دولت خود در حوزه های مختلف حکمرانی در این کشور انتخاب کرده، چندان پیچیده و دشوار نیست.

در نظرسنجی اخیر موسسه گالوپ، یک نکته معنادار دیگر هم انعکاس یافته و آن هم این است که دغدغه مردم آمریکا از دموکراسی در کشورشان تا حدی زیادی به سمت دغدغه های اقتصادی آن ها تغییر جهت داده است. به بیان ساده تر، مردم آمریکا بیش از آنکه دغدغه آزادی و دموکراسی و شعارهایی از این نوع را داشته باشند، به سمت دغدغه ها و نگرانی های اقتصادی حرکت کرده اند و ناامنی های جدی را در این حوزه حس می کنند.

نکته عجیب‌تر در این میان این است که همانطور که "دارون عجم اوغلو" استاد دانشگاه ام آی تی و برنده مشترک جایزه نوبل اقتصاد در سال 2024 ذکر می کند، حزب دموکرات که سنتا خود را حامی طبقات ضعیف و کارگری در آمریکا خطاب می کرد نیز تغییر جهت داده و با با بانکداران و صاحبان حِرَف و غول های تجاری آمریکا مراوده دارد و تا حد زیادی پایگاه اجتماعی سنتی حامیان خود را مورد بی‌اعتنایی قرار می دهد.

از این رو، روندهای جاری در عرصه حکمرانی آمریکا این نکته را برجسته می کنند که مردم این کشور قربانیان اصلی رویه های دولتمردان خود و کلیت نظام حکمرانی در کشورشان هستند. روندی که به نظر می رسد در ادامه راه و در طی سال های آتی، نمودهای جدیدتر و البته ناامیدکننده تری را هم از خود به نمایش خواهد گذاشت.